poniedziałek, 7 lutego 2011

Analiza behawioralna nie jest zimna ani mechaniczna

Analiza behawioralna nie jest zimna ani mechanicznaCzasami, wrażenie, iż analiza behawioralna stosowana jest zimna i mechaniczna jest związane ze szkoleniem i specjalistyczną wiedzą ludzi, którzy ją stosują. Jeśli przyglądniemy się realizacji programom terapii dla osób z autyzmem, to możemy zaobserwować, iż początkujący profesjonaliści są raczej sztywni i bezładni, ale po pewnym czasie praktyki zdobywają większa swobodę w prowadzeniu terapii.
Analiza behawioralna stosowana powinna, w terapii autyzmu, nauczyć dzieci cieszyć się pochwałami, uwagą i interakcjami społecznymi. Powinna pomóc im w stawaniu się bardziej kompetentnymi, niezależnymi i zdolnymi do radzenia sobie z różnymi aspektami środowiska osobami.
Jeśli środowisko terapii jest rzeczywiście chłodne i mechaniczne, to pojawia się pytanie o etykę zawodową osób prowadzących terapię, ponieważ dla dzieci z autyzmem rzeczą kluczową  jest uczenie się nagród pochodzących z wymiany społecznej.

Analiza behawioralna nie produkuje zachowań mechanicznych.
Przed chwilą wspomniałam, że młodzi profesjonaliści, którzy dopiero zaczęli uczyć się umiejętności terapeutycznych mogą wydawać się nieco mechaniczni czy automatyczni, ale wraz z praktyką stają się coraz bardziej swobodni. To samo dotyczy młodych ludzi z autyzmem. Pierwsze próby stosowania prostych zdań, witania nieznajomych osób, czy posługiwanie się gestami w czasie mówienia mogą się wydawać dosyć sztywne i bezładne – nawet mechaniczne. Ale dzięki częstej praktyce w nagradzającym środowisku zachowania stają się bardziej wprawne i „naturalne”.(...)
Owocem rozwoju analizy behawioralnej stosowanej z okresu ostatnich dziesięcioleci jest ponad 800 opublikowanych badań potwierdzających skuteczność wielu różnych procedur, które można zastosować do korzystnych zmian zachowania osób z autyzmem .(...)
Rzecz jasna, jako dyscyplina, analiza behawioralna stosowana zajmuje się nie tylko wzorami zachowania związanymi z autyzmem, ale wieloma innymi zagadnieniami związanymi z zachowaniami, jak na przykład uzależnienia, bezpieczeństwo, ćwiczenia fizyczne i dieta, wykorzystywanie dzieci, edukacja, rodzicielstwo, i zachowania w organizacji, aby wspomnieć tylko kilka. Jednak historycznie rzecz biorąc, zachowaniom osób z zaburzeniami rozwoju analitycy behawioralni poświęcili bardzo dużo uwagi.(...)
Jak wspomniałam wcześniej, profesor Baer długo zajmował się zaburzeniami rozwoju w autyzmie. W artykule z 1966 roku zatytułowanym „Evaluating autism programs: A special case of program evaluation”, opisał jak zastosować analizę behawioralna stosowaną do oceny jakości programów. W podsumowaniu napisał:
„Aby ocenić program, mający na celu osiągnięcie dorosłości i niezależności przez dzieci z autyzmem, potrzebujemy obiektywnych pomiarów następujących aspektów: umiejętności dziecka, odchyleń od normalnego zachowania, przygotowania nauczycieli oraz niemalże wszystkich innych rzeczy, które mogą być ważne. Potrzebujemy przekonywujących dowodów, że osiągnięte zmiany są wynikiem realizowania programu. Musimy zrozumieć, że możemy przekonać szkoły oraz wpływowe osoby, że takie drogie i nietradycyjne programy są warte poniesionych kosztów.”

Źródło: autyzm.net.pl

wtorek, 1 lutego 2011

Ośrodki prowadzące terapię osób z zaburzeniami rozwoju bazujące na ABA

Stosowana analiza zachowania (ABA, ang. Applied Behavior Analysis) to właśnie wszystko, co zostało zaczerpnięte z analizy zachowania i zastosowane, np. w terapii osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD, ang. Autism Spectrum Disorders). W Polsce istnieje ponad 20 ośrodków prowadzących terapię osób z zaburzeniami rozwoju bazującą na ABA. Największe publiczne placówki to:
  • Specjalny Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Gdańsku
  • Filia nr 1 Szkoły Podstawowej Specjalnej nr 6 w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowaczym nr 4 w Krakowie
  • Oddział dla Dzieci z Autyzmem w Ośrodku Szkolno-Wychowaczym dla Dzieci i Młodzieży Niepiełnosprawnej im. Z. Tylewicza w Poznaniu
  • Ambulatorium Terapii Behawioralnej Polskiego Stowarzyszenia Terapii Behawioralnej (ośrodek konsultacyjno-diagnostyczny)
Z kolei do największych placówek niepublicznych stosujących ABA należą:
  • Centrum Wczesnej Interwencji ,,Krok po Kroku" w Warszawie
  • Centrum Diagnozy i Terapii Zaburzeń Rozwojowych w Gdańsku
  • Fundacja Instytut Wspomagania Rozwoju Dziecka w Gdańsku

Stosowana Analiza Zachowania ma udokumentowane pozytywne oddziaływanie na osoby z autyzmem. Jednocześnie wiele osób, zarówno rodziców, jak i specjalistów, zarzuca jej, że dzieci nie nabywają umiejętności w sposób świadomy, tylko wyuczony, w odpowiedzi na określone bodźce i nie będą potrafiły wykorzystać tych umiejętności w innych, niestandardowych okolicznościach. Jednocześnie wykazano pozytywne efekty w zakresie nauczenia osób z autyzmem niezbędnych umiejętności samoobsługi, jak np. utrzymywania higieny, ubierania się czy jedzenia, jak również oduczania zachowań społecznie niepożądanych. Obecnie często łączy się terapię behawioralną z terapią poznawczą.
ABA ma zastosowanie również w nauczaniu języka dzieci z autyzmem. Rozwinięte wiele różnych podejść, z których dwa najważniejsze to uczenie w środowisku treningowym metodą wyodrębnionych prób (ang. discrete trial training) oraz uczenie w środowisku naturalnym z wykorzystaniem uczenia sytuacyjnego (ang. naturalistic language strategies).

źródło: forum autyzm.pl

Agresja u dzieci jak interpretować.

Zachowania nazywane agresywnymi – m.in. bicie, gryzienie, wywoływanie konfliktów, wyśmiewanie, przezywanie, obmawianie siebie nawzajem, któr...